Według
tradycji rodzinnej jaką znam, Leszczyńscy h.Wieniawa pochodzą z wielkopolskiego Leszczna /Leszna/ , a przodkiem ich jest rycerz Łastek z Persztyna na Morawach, który z orszakiem Dobrawy / Dąbrówki/
przybył do Polski . Legenda herbowa opisana jest w osobnym dziale , dodam
więc tylko, że czasem mówiło się zawsze nie o głowie żubra a o głowie tura
w herbie / niestety gatunek od czterystu lat już wymarły/. Dewizą herbową
jest " Qui Lescynsciorum genus ignorat, Poloniae ignorat" / Kto
rodu Leszczyńskich nie zna - Polski nie zna. /
Na początku XIV wieku jeden z rycerskiego rodu Wieniawitów Leszczyńskich
z Leszna na zaproszenie Księcia mazowieckiego wraz z przedstawicielami
innych rodów rycerskich osiadł we wschodniej części Mazowsza na darowanych 50 - 60
włókach ziemi, które nazwał Leszczką / według
szacunków geodezyjnych obszaru Leszczki Wielkiej i Małej i wielkości
póżniejszych podziałów /. Celem tego pierwszego osadnictwa rycerskiego była
obrona Mazowsza od Jaćwieży, Prusów i
Litwy. Druga faza osadnictwa na pograniczu Mazowsza i Podlasia to okres po
bitwie grunwaldzkiej. W 1407 r. Leszczyńscy zbudowali modrzewiowy kościół w
Perlejewie / Pierlejewie / i ufundowali parafię z iwczystą donacją 3 włók
ziemi / ok. 50 ha /. Za trzy lata parafia będzie obchodzić 600 - lecie
erygowania. Jeden z Leszczyńsk9ich zginął w bitwie pod Grunwaldem walcząc w
chorągwi Ziemi Drohickiej Wielkiego Księstwa Litewskiego pod W. Księciem
Witoldem. Wieniawici Wielkopolscy walczyli w chorągwi Ziemi Śremskiej.
Dwór w Leszczce spalili tatarzy pod Hetmanem Gosiewskim w 1656
roku idąc na Prusy.
Modrzewiowy kościól w Pierlejewie spalili zaś Szwedzi w 1657 roku. Cała
okolica była zdewastowana, a Leszczyńscy przenieśli się do Drohiczyna , gdzie
mieli swój dworek w
okolicy kapliczki
św. Jana. Po likunastu latach odbudowali się już na gruntach Małej Leszczki
bliżej Pierlejewa. W tradycji rodzinnej przetrwało, ale też i w dokumentach
historycznych mówi się o tym ,że jeden z
wielkopolskiego rodu Leszczyńskich Rafał, "maczał palce" u żródeł reformacji
luterańsiej. Otóz Rafał studiując na uniwersytecie w Tybindze zaprzyjażnił
się z Melanchtonem i razem z Marcinem Lutrem i
studentami pojechał na słynną teologiczną dysputę z przedstawicielem papieża
kardynałem Eckiem w
1519 -tym roku. Zresztą póżniej przez długie lata prowadził korespondencję z
Lutrem już z dysydenckiego Leszna.
dalej ...
